Blozende fluweelboleet (Xerocomus declivitatum)
Blozende fluweelboleten zijn
kleine tot middelgrote paddenstoelen (hoeddiameter 3 tot 7 cm) die als ectomycorrhiza-partner
groeien bij verschillende soorten loofbomen (2,7). De hoed van de
vruchtlichamen is olijfbruin, aan de rand dikwijls met roodachtige
tinten. Het hoedoppervlak is fijn viltig en ontwikkelt bij droog weer
en veroudering barsten (4). De poriën aan de onderzijde zijn geel of
groengeel en in lichte mate blauw verkleurend. Ze zijn aanvankelijk
heel klein, maar worden bij oudere vruchtlichamen juist heel groot en
hoekig, zodat de roestbruine sporen aan de bnnenzijde zichtbaar kunnen
zijn (4). De steel is geelachtig met een vezelig en bruin tot
roodbruin gestreept oppervlak. Aan de basis is de steel rood gestippeld
en ook bij het doorsnijden van de paddenstoel ontstaan daar doorgaans
rode puntjes (2,6,8,11,12). Bovendien verkleurt het steelvlees dan
meestal
duidelijk blauw. De steel is onderaan vaak toegespitst, dat wil
zeggen: dunner dan hogerop. Volgens een Frans artikel groeien
blozende fluweelboleten onder eiken in gemengd bos, en zijn het
typische zomerpaddenstoelen (1). De soort is echter niet
strikt
aan eiken gebonden, maar kan ook bij berken, beuken, haagbeuken,
lindebomen, wilgen en populieren voorkomen (2,6,7). Bovendien kan hij in de herfst verschijnen (11). De paddenstoel
heeft een voorkeur voor open, lichte standplaatsen in en om steden en dorpen (12,13,15) - zoals
tuinen, parken, begraafplaatsen, wegbermen en bosranden (16). De
alternatieve genusnaam Hortiboletus
(tuinboleet) heeft hierop betrekking (3). Ook verkiest
hij droge
standplaatsen, waar hij groeit op de kale
grond tussen
bladafval, terwijl zijn verwant, de rode boleet (Boletus rubellus)
juist de voorkeur geeft aan vochtige standplaatsen met
weelderig gras (5). Onze waarnemingen in Zuidhorn bevestigen dat.
Naam
Boletus
declivitatum, Boletus subtomentosus ssp. declivitatus, Boletus
communis, Xerocomus communis, Xerocomellus communis, Xerocomus engelii,
Xerocomellus engelii,
Boletus engelii, Hortiboletus
engelii en Xerocomus
quercinus zijn synoniemen van Xerocomus declivitatum
(1,7,9,10,14). De soortnaam declivitatum
betekent "hellend", de genusnaam Xerocomus
"droge haardos" of "droge pruik". Dit laatste heeft betrekking op het
droog aanvoelende hoedoppervlak.
Eetbaarheid/nut
Blozende fluweelboleten zijn eetbaar, maar niet smakelijk
(2,16).
Literatuur
1. Coustillas A (2012) Quoi de
neuf chez les Xerocomus?
Bull Soc myc Périgord 39:10-13.
2. Eichenfilzröhrling,
Eichen-Parkröhrling, Blutender Eichenröhrling, Eichengartenröhrling. Document op www.123pilze.de.
3. Filzröhrlinge. Document op de.wikipedia.org.
4. Hills AE (2008) The
genus Xerocomus. A
personal view, with a key to the British species. Field Mycology
9:77-96.
5. Kibby G (2002)
Illustrations of rare or little-known British Boletes. Field Mycology
3:78-83.
6. Noordeloos ME (2007) Hoe raak
ik thuis in de boleten - 7: De fluweelboleten (Xerocomus) van
Nederland. Coolia 50:1-20.
7. Noordeloos ME (2017)
Blozende fluweelboleet Xerocomus
declivitatum. Document op www.verspreidingsatlas.nl.
8. Oud M (2015) Meer
duidelijkheid bij de fluweelboleten. Document op www.naturetoday.com.
9. Rödig T (2012) Die
europäischen Arten der Gattungen Xerocomus
s. str. und Xerocomellus
nach dem Gattungskonzept von Sutara 2008 sowie Abgrenzung zu verwandten
europäischen Gattungen und Arten. Pilzkundliche Arbeitsgemeinschaft
Berlin-Brandenburg e.V., Juli 2012.
10. Sutara J (2008) Xerocomus s.l. in
the light of the present state of knowledge. Czech Mycol 60:29-62.
11. Tanchaud P (2012) Xerocomus communis
(Bull.) Bon. Document op www.mycocharentes.fr.
12. Taylor AFS, Hills
A, Simonini G (2002) A fresh look at Xerocomoid fungi.
Field Mycology 3:89-102.
13. Taylor AFS,
Eberhardt U (2006) Släktet Xerocomus
i Sverige. Svensk Mykologisk Tidskrift 27:35-48.
14. Watling R (2004)
New combinations in Boletaceae
and Gomphidiaceae
(Boletales). Edinburgh J Bot 61:41-47.
15. Xerocomus communis. Document op boletales.com.
16. Xerocomellus engelii
(Hlavacek) Sutara. Eichen - Filzröhrling. Document op
www.pilzforum.eu.
Terug naar de soortenlijst