Donkere schotelkorst

Donkere schotelkorst heeft een wit of heldergrijs, korstvormig thallus dat er korrelig uitziet, goed afgebakend is, en groenachtige of geelachtige tinten kan hebben. Apotheciën zijn meestal in groot aantal aanwezig. Ze hebben een doorsnee van 0,5 tot 2 mm en zien er uit als donkerbruine, glanzende schijfjes met een rand die dezelfde kleur heeft als het thallus (4,8). Soralen of isidiën ontbreken (3). In Nederland groeit donkere schotelkorst vooral op muren en grafzerken, en minder vaak op de stam van bomen met een gladde schors (es, iep, linde, knotwilg, populier) (6), maar in zuidelijke landen schijnt het omgekeerde het geval te zijn. Daar groeit dit korstmos juist zeer vaak op de takken en schors van bomen en struiken, op droge en zonnige plaatsen, en wordt beschouwd als een lichtminnende en mediterrane soort (3,4,7). Bij onze oosterburen, in Niedersachsen, is donkere schotelkorst erg zeldzaam, en wordt voornamelijk op de stam van essen aangetroffen (5). In Tsjechië is dit korstmos uitgestorven (9). Tijdens een inventarisatie van korstmossen op begraafplaatsen in de gemeente Zwolle werd Lecanora horiza gevonden op de noordkanten van een aantal graven (1). Volgens een later onderzoek op de Joodse begraafplaats in Ouderkerk aan de Amstel heeft de soort een voorkeur voor verticale oppervlakten van baksteen of kalksteen (2). Ook in Engeland komt donkere schotelkorst vooral voor op verticale oppervlakken, en kastanjebruine schotelkorst (Lecanora campestris) vooral op horizontale (10). Binnen Europa heeft de donkere schotelkorst een Atlantisch-Mediterrane verpreiding (10).

Lecanora laevis, Lecanora parisiensis, Lecanora subfusca f.horiza, Lecanora palestinica en Lecanora sienae zijn synoniemen van Lecanora horiza. De genusnaam Lecanora is van twee Griekse woorden afgeleid: lekanè, dat “bekken”, “kom” of “schaal” betekent, en hora (“schoonheid” of “gratie”). Deze heeft betrekking op de vorm en kleur van de apotheciën.De soortnaam horiza is vermoedelijk afgeleid van het Griekse werkwoord horizoo en betekent “afgegrensd”.

1. Aptroot A, Bakker S, van Herk CM, Spier L (1994) Lichenen en mossen op begraafplaatsen in en rond Zwolle. Buxbaumiella 33:47-50.
2. Aptroot A, Spier L (1995) Lichenen op de Portugees Israëlitische Begraafplaats te Ouderkerk a/d Amstel. Buxbaumiella 38:52-54.
3. Association Française de Lichénologie. Lecanora horiza (Ach.) Linds. Document op www.afl-lichenologie.fr.
4. Blasco-Zumeta J (2016) Lecanora horiza (Lecanorales). Document op blascozumeta.com.
5. Boch S, Sparrius LB (2006) Neue und interessante Flechtenfunde aus den Landkreisen Lüneburg und Lüchow-Dannenberg (Nordost-Niedersachsen, Deutschland). Herzogia 19:77-83.
6. Brand M (1980) De lichenologische najaarsexcursie 1977 naar N.O.Friesland en N.W.Groningen. Buxbaumiella 9:38-46.
7. Christensen SN (2007) Lichens of Cupressus sempervirens on the Aegean islands of Kriti and Kos, Greece. Willdenowia 37:577-585.
8. Hue AM (1903) Causerie sur le Lecanora subfusca Ach. Bull Soc Bot France 50:22-86.
9. Malicek J (2014) A revision of the epiphytic species of the Lecanora subfusca group (Lecanoraceae, Ascomycota) in the Czech Republic. Lichenologist 46:489-513.
10. Malicek J, Powell M (2013) Lecanora horiza and other surprises in the Lecanora subfusca group. Br Lichen Soc Bull 111:61-71.