Eikeldopzwam (Hymenoscyphus fructigenus)
De
eikeldopzwam is een piepkleine Ascomyceet die groeit op de
vruchtwand van gevallen eikels, eikeldoppen en eikeldopstelen. De
schimmel leeft van de afbraak van dit dode plantaardige materiaal.
Behalve
op eikels kunnen de paddenstoeltjes ook op gevallen vruchtjes van de
beuk,
hazelaar en haagbeuk, en op vruchtjes van de els verschijnen. Het
gaat dan echter misschien om andere soorten of ondersoorten (2,9).
Er kunnen in Nederland minstens 23 soorten en variëteiten
van
het genus Hymenoscyphus worden
onderscheiden (3,4). De vruchtlichamen zien eruit als kleine kommetjes
op een steel. Ze zijn crème, lichtgeel of okerkleurig en hebben een
diameter van maximaal 2 (in zeldzame gevallen 4) millimeter (6). De
kleur is afhankelijk van de vraag of ze vochtig of uitgedroogd zijn.
Het oppervlak van de paddenstoeltjes is glad en onbehaard (5). De beste
tijd om eikeldopzwammen te vinden is de herfst, maar de soort kan ook
in het voorjaar en zelfs in de zomer worden aangetroffen (5,9).
Op één enkele eikeldop is meestal een groot aantal
vruchtlichamen aanwezig.
Naam
De genusnaam Hymenoscyphus betekent "vlies-beker", en de soortnaam fructigenus "geboren (of ontsproten) uit een vrucht".
In
het Duits heet de paddenstoel "Nagelbecherchen", dus "spijkerbekertje"
(8). Wanneer hij op eikels of eikeldoppen wordt aangetroffen, is
hij onmiskenbaar en niet met andere soorten te verwarren (1,5). De bouw van de ascus (top) bij
verschillende Hymenoscyphideae is onderzocht met de electronenmicroscoop (10).
Eetbaarheid/nut
Vanwege
zijn minuscule afmetingen en volstrekte smakeloosheid moet de
eikeldopzwam worden beschouwd als een oneetbare paddenstoel (5).
Waar gevonden
Wij
hebben eikeldopzwammetjes aangetroffen op eikeldoppen en oude
eikels, langs het noordelijk eind van de Boslaan en in het noordelijk
deel van het Smitpark.
Literatuur
1. Alcántara DM (2015) Hymenoscyphus fructigenus (Bull.) Gray. Document
op micobotanicajaen.com.
2. Baral HO (1996) Hymenoscyphus seminis-alni, a new species of the
H.fructigenus-complex. Mycotaxon 60:249-256.
3. Hengstmengel J (1985) Notes on Hymenoscyphus. Persoonia 12:489-490.
4. Hengstmengel J (1996) Notes on Hymenoscyphus II. On three
non-fructicolous species of the 'fructigenus-group' with croziers.
Persoonia 16:191-207.
5. Hymenoscyphus fructigenus. Document op fichasmicologicas.com.
6. Hymenoscyphus fructigenus. Document op funghiitaliani.it.
7. Kuo M (2004) Hymenoscyphus fructigenus. Document op mushroomexpert.com.
8. Nagelbecherchen. Document op de.wikipedia.org.
9. Tanchaud P (2015) Hymenoscyphus fructigenus (Bull. ex Mérat) S.F.Gray. Document op mycocharentes.fr.
10. Verkley GJM (1993) Ultrastructure of the ascus apical apparatus in
Hymenoscyphus and other genera of the Hymenoscyphideae (Leotiales,
Ascomycotina). Persoonia 15:303-340.
Terug naar de soortenlijst