De eikhaas is een gaatjeszwam waarvan de vruchtlichamen in grote bundels groeien aan de voet van loofbomen, vooral eiken. Het is een parasitaire paddenstoel die de wortels van levende bomen aantast en in het hout witrot veroorzaakt. Onmiddellijk gevaar voor de boom is er daarbij niet, want de zwam kan jarenlang verschijnen zonder dat zijn gastheer er opvallend onder lijdt. Onze eigen ervaringen in Zuidhorn bevestigen dit. Bundels van de eikhaas kunnen wel een diameter van een halve meter bereiken (7).

Naam

De soortsnaam frondosa betekent "vele of grote bladeren dragend", hier heeft dit betrekking op de bladvormige hoeden (3). De genusnaam Grifola betekent "gevlochten"  en duidt ook op de aanblik van de vruchtlichamen. Polyporus frondosus is een synoniem van Grifola frondosa (7).

Eetbaarheid/nut

Jonge exemplaren van de eikhaas zijn eetbaar. In Japanse winkels is de soort te  koop, onder de naam maitake (wat "dansende paddenstoel" betekent). Hij wordt in China en Japan niet in het wild verzameld, maar op houtsnippers of zaagsel voor consumptie gekweekt. Ook in Nederland is er met deze kweek geëxperimenteerd (2). In de traditionele Chinese geneeskunde wordt hij veel gebruikt, en niet ten onrechte want de zwam bevat plantenstoffen die het suikergehalte van het bloed kunnen verlagen (8,9), de natuurlijke afweer van het lichaam kunnen bevorderen (5,6), en de groei van tumoren kunnen afremmen (1,10). Een uitgebreid overzicht van de geneeskrachtige eigenschappen van de paddenstoel (met literatuurverwijzingen) is te vinden op een Engelstalige Wikipedia pagina (4).

Waar gevonden

We hebben (vrij kleine) exemplaren van de eikhaas aangetroffen in de west- en oostberm van de Gast, steeds aan de voet van daar geplante oude zomereiken. Zowel aan het eind van de Gast, bij de Hoofdstraat, als bij het RK kerkje Sint Jozef.

Literatuur

1. Adachi K, Nanba H, Kuroda H (1987) Potentiation of host-mediated antitumor activity in mice by ß-glucan obtained from Grifola frondosa (Maitake). Chem Pharm Bull 35:262-270.
2. Baar J, Amsing JGM (2004) Biologisch geteelde bijzondere paddestoelen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen.
3. Grifola frondosa (Dicks.) Gray - Hen of the Woods. Webdocument of www.first-nature.com.
4. Hunter AJ a.o. Grifola frondosa. Webdocument op en.wikipedia.org.
5. Kodama N, Komuta K, Sakai N, Nanba H (2002) Effects of D-fraction, a polysaccharide from Grifola frondosa on tumor growth involve activation of NK cells. Biol Pharm Bull 25:1647-1650.
6. Kodama N, Komuta K, Nanba H (2003) Effect of Maitake (Grifola frondosa) D-fraction on the activation of NK cells in cancer patients. J Med Food 6:371-377.
7. Kok Ankersmit HJ (1900) Een reus onder de zwammen. De Levende Natuur 4:249-250.
8. Kubo K, Aoki H, Nanba H (1994) Anti-diabetic activity present in the fruit body of Grifola frondosa (Maitake). Biol Pharm Bull 17:1106-1110.
9. Lindequist U, Niedermeyer THJ, Jülich WD (2005) The pharmacological potential of mushrooms. eCAM 2:285-299.
10. Nanba H, Hamaguchi A, Kuroda H (1987) The chemical structure of an antitumor polysaccharide in fruit bodies of Grifola frondosa (Maitake). Chem Pharm Bull 35:1162-1168.

Terug naar de soortenlijst