Forse kamrussula

De forse kamrussula is een zeldzame, vrij grote paddenstoel die in nauwe samenwerking (ectomycorrhiza) leeft met eiken, in laanbermen op kleigrond en op kalkrijk duinzand. De hoed kan een diameter van 12 centimeter hebben, is grauwbruin van kleur, aan de rand duidelijk gegroefd en bij vochtig weer vettig. Aan de rand bleekt hij uit en daar kan hij ook inscheuren. Bij het ouder worden neemt hij een trechtervorm aan. De lamellen aan de onderzijde zijn bleek crèmekleurig en kunnen roestkleurige vlekjes krijgen. Ze zijn in het midden het breedst (wel tot 8 mm). De steel van de paddenstoel kan 2.5 tot 3 cm dik worden. Hij is cilinder- of peervormig, aanvankelijk wit, later beige met grauwe of geelbruine tinten (2). In Midden Europa kan de forse kamrussula ook groeien bij beuken (2), en in het Middellandse zeegebied bij mediterrane eikensoorten (7), naaldbomen (9) en rotsroosjes, d.w.z. struikjes uit het geslacht Cistus (1). De paddenstoel komt in een groot deel van de wereld voor. In Japan groeit hij op de berg Fuji (6) en in Nieuw Zeeland in stedelijk milieu (10). In Japan gaat hij een verbintenis aan met een lokale wilgensoort, Salix reinii (3,5). Ook in Noord Amerika wordt Russula sororia (of een daarop gelijkende, nauw verwante soort) bij eiken aangetroffen (4).

Wij hebben forse kamrussula's op twee plaatsen aangetroffen: tussen het nieuwe Zonnehuis en de spoordijk Groningen-Leeuwarden, en in een grazige berm van de Hanckemalaan nabij het Smitpark. In beide gevallen bij (tamelijk jonge) zomereiken. Vanwege zijn zeldzaamheid kenden we de paddenstoel niet. Door ervaren mycologen werden we erop gewezen dat we iets zeldzaams hadden gezien. In hetzelfde jaar waarin wij de paddenstoel in Zuidhorn aantroffen (2011) hadden zij hem gevonden in de buurtschappen Westerzand en Oosterzand, op enkele kilometers afstand van Zuidhorn.

1. Comandini O, Contu M, Rinaldi AC (2006) An overview of Cistus ectomycorrhizal fungi. Mycorrhiza 16:381-395.
2. Großer Kamm-Täubling. Document op de.wikipedia.org.
3. Ishida TA, Nara K, Tanaka M, Kinoshita A, Hogetsu T (2008) Germination and infectivity of ectomycorrhizal fungal spores in relation to their ecological traits during primary succession. New Phytol 180:491-500.
4. Kuo M (2009) Russula sororia. Document op mushroomexpert.com.
5. Nara K (2006) Ectomycorrhizal networks and seedling establishment during early primary succession. New Phytol 169:169-178.
6. Nara K, Nakaya H, Wu B, Zhou Z, Hogetsu T (2003) Underground primary succession of ectomycorrhizal fungi in a volcanic desert on Mount Fuji. New Phytol 159:743-756.
7. Pinho-Almeida F, Basilio C, de Oliveira P (1999) Inventory of ectomycorrhizal fungi associated with a "relic" holm-oak tree (Quercus rotundifolia) in two successive winters. Documents Mycologiques 29(115):57-68.
8. Russula sororia. Document op it.wikipedia.org.
9. Russula sororia. Document op fichasmicologicas.com.
10. Taylor M (1983) Some common fungi of Auckland city. TANE (Journal of the Auckland University Field Club) 29:133-142.