Gele korstzwam (Stereum hirsutum)

Gele korstzwam SmitparkGele korstzwam 2 SmitparkGele korstzwam detail

De gele korstzwam is een algemene paddenstoelsoort die over bijna de hele wereld voorkomt. In de opeenvolging van zwammen op dood hout is het vaak de allereerste soort die verschijnt en een omgevallen boomstam of een afgevallen dikke tak bedekt met golvende of schelpvormige, okerkleurige of oranjegele vruchtlichamen. Dikwijls betreft het dan eiken- of beukenhout (2,5,9,10), minder vaak hout van andere loofbomen, en slechts in zeldzame gevallen hout van spar of den. De vruchtlichamen kunnen wel gedurende drie opeenvolgende jaren op een stobbe verschijnen om uiteindelijk door andere schimmels te worden verdrongen. De bovenzijde van jonge "hoedjes" is viltig behaard, later worden ze meer glad (7). De gele korstzwam fungeert als gastheer voor bepaalde soorten trilzwammen, met name de gele hersentrilzwam (Tremella aurantia) en de bruine trilzwam (Tremella foliacea). De paddenstoel veroorzaakt witrot (2,8). Tussen mycelia van de soort die tot verschillende individuen behoren, kan antagonisme bestaan. Zulke individuen beconcurreren elkaar wanneer ze in één stam voorkomen en de hyfen komen niet dicht in elkaars buurt (3). Door het uitscheiden van bepaalde metabolieten beconcurreert de paddenstoel ook andere schimmelsoorten, zoals de glimmerinktzwam en de zwerminktzwam (6).

Naam

De soortsnaam hirsutum betekent "ruig" of "borstelig behaard". De genusnaam Stereum is afgeleid van het Griekse woord stereos, dat "hard" of "taai" betekent (7).

Eetbaarheid/nut

De gele korstzwam is niet eetbaar. De vruchtlichamen bevatten (±)-hirsutumzuur-C, een verbinding met triquinan-structuur (drie vijfringen van koolstofatomen) die antibacteriële en antitumoreigenschappen heeft. Voor biotechnologen is de paddenstoel interessant omdat hij evenals zwavelkoppen en elfenbankjes het vermogen heeft om monoaromatische pesticiden af te breken (1). In zeldzame gevallen kan de gele korstzwam als zwakteparasiet ook levende bomen aantasten, en hij is bovendien betrokken bij een ziekte van de wijnstok (8). In verband met dat laatste heeft men metabolieten uit de paddenstoel geïsoleerd, de structuur daarvan opgehelderd en deze nagemaakt om de primaire ziekteverwekker te kunnen bestrijden (4). 

Waar gevonden

Gele korstzwammen hebben wij herhaaldelijk aangetroffen in de zuidwesthoek van het Smitpark, op eikenhout.

Literatuur

1. Bending GD, Friloux M, Walker A (2002) Degradation of contrasting pesticides by white rot fungi and its relationship with ligninolytic potential. FEMS Microbiol Lett 212:59-63.
2. Campbell WG (1931) The chemistry of the white rots of wood II. The effect on wood substance of Armillaria mellea (Vahl.) Fr., Polyporus hispidus (Bull.) Fr., and Stereum hirsutum Fr. Biochem J 25:2023-2027.

3. Coates D, Rayner ADM, Todd NK (1981) Mating behaviour, mycelial antagonism and the establishment of individuals in Stereum hirsutum. Trans Br mycol Soc 76:41-51.
4. Fkyerat A, Dubin GM, Tabacchi R (1999) The synthesis of natural acetylenic compounds from Stereum hirsutum. Helv Chim Acta 82:1418-1422.
5. Miric M (2005) Decay of oak wood provoked by fungus Stereum hirsutum (Wild. ex Fr.) S.F.Gray and its essential physiological requirements. Glasnik Zumarskog Fakulteta Beograd 91:179-192.
6. Peiris D, Dunn WB, Brown M, Kell DB, Roy I, Hedger JN (2008) Metabolite profiles of interacting mycelial fronts differ for pairings of the wood decay Basidiomycete fungus, Stereum hirsutum with its competitors Coprinus micaceus and Coprinus disseminatus. Metabolomics 4:52-62.
7. Stereum hirsutum (Willd.) Gray - Hairy Curtain Crust. Webdocument op www.first-nature.com.
8. Striegeliger Schichtpilz. Webdocument op de.wikipedia.org.
9. Swift MJ (1978) Growth of Stereum hirsutum during the long-term decomposition of oak branch-wood. Soil Biol Biochem 10:335-337.
10. Ward HM (1897) On the biology of Stereum hirsutum (Fr.) Phil Trans R Soc London Ser B 189:123-134.

Terug naar de soortenlijst