Grove
geelkorst (Candelariella
vitellina)
Grove
geelkorst is een geelgroen tot geeloranje korstmos dat over de hele
wereld voorkomt. Het groeit vooral op zuur (niet
kalkhoudend) gesteente, maar ook op de schors van bomen , houten en
ijzeren hekken en zelfs op paaltjes en kastjes van kunststof. De
apotheciën van dit korstmos zijn schijfvormig, 0,35-1 mm breed en
donkerder geel dan het thallus. Ze hebben een rand van thallusachtig
weefsel en zijn aanvankelijk plat maar worden later bol (2). De
korrelige knobbels van het thallus kunnen plat of bol zijn, 0,5-2 mm
breed, en geïsoleerd of dicht opeen geplaatst, zodat ze een dikke
aaneengesloten korst vormen (1,3,8). De soort is stikstofminnend en
komt dikwijls voor op plaatsen waar vogels uitwerpselen laten vallen
(1). Thalli van de grove geelkorst bevatten plantenstoffen met
medicinale eigenschappen (4-6). De schimmel in het korstmos produceert
zuren die verwering van de ondergrond veroorzaken (7). Uit
onderzoek op grafzerken in Schotland is gebleken dat de thalli erg
langzaam groeien, na 50 jaar zijn ze gemiddeld 3 cm en pas na 200 jaar
gemiddeld 8 cm groot (9).
Naam
De genusnaam Candelariella (“kaarskleurtje”,
glanzend als de was van een kaars) is afgeleid van het Latijnse woord
voor kaars (candelar) en
het achtervoegsel ella.
De soortnaam vitellina
betekent “als eigeel”. Verwantschappen binnen de familie van de Candelariaceae zijn
onderzocht met moleculair-biologische technieken (10).
Waar
gevonden
Grove
geelkorst is in en om Zuidhorn op veel plaatsen te vinden, o.a. op
brokken natuursteen en zwerfkeien die in parken en wegbermen zijn
gelegd.
Literatuur
1. Association
Française de Lichénologie, Candelariella
vitellina. Document op: www.afl-lichenologie.fr.
2. Candelariella vitellina.
Document op: en.wikipedia.org.
3. Candelariella vitellina.
Document op: Fungi and Lichens of Great Britain and Ireland,
fungi.myspecies.info.
4. El-Garawani IM,
Elkhateeb WA, Zaghlol GM, Almeer RS, Ahmed EF, Rateb ME, Moneim AEA
(2019) Candelariella
vitellina
extract triggers in vitro and in vivo cell death through induction of
apoptosis: A novel anticancer agent. Food Chem Toxicol 127:110–119.
5.
El-Garawani I, Emam M, Elkhateeb W, El-Seedi H, Khalifa S, Oshiba S,
Abou-Ghanima S, Daba G (2020) In vitro antigenotoxic, antihelminthic
and antioxidant potentials based on the extracted metabolites from
lichen, Candelariella
vitellina. Pharmaceutics 12:477.
6.
Elkhateeb WA, Daba GM, El-Dein AN, Sheir DH, Fayad W, Shaheen MN,
Elmahdy EM, Wen TC (2020) Insights into the in-vitro
hypocholesterolemic, antioxidant, antirotavirus, and anticolon cancer
activities of the methanolic extracts of a Japanese lichen, Candelariella vitellina,
and a Japanese mushroom, Ganoderma
applanatum. Egyptian Pharm J 2020:1967-1973.
7.
Favero-Longo SE, Girlanda M, Honegger R, Fubini B, Piervittori R (2007)
Interactions of sterile-cultured lichen-forming ascomycetes with
asbestos fibres. Mycol Res 111:473-481.
8. Silverside AJ. Candelariella vitellina
(Hoffm.) Müll. Arg. Document op: Images of British Lichens,
lastdragon.org.
9. Warren J (2003)
Isolation by distance in the crustose lichens Candelariella vitellina
and Placynthium nigrum
colonizing gravestones in northeast Scotland. Biodiversity and
Conservation 12:217-224.
10. Westberg M, Arup U,
Kärnefelt I (2007) Phylogenetic studies in the Candelariaceae
based on nuclear ITS DNA sequence data. Mycol Res 111:1277-1284.
Terug naar de
soortenlijst