Kaneelboleet

De kaneelboleet is een relatief kleine boletensoort met witte poriën aan de onderzijde van de hoed, die zowel voorkomt in Europa als in Noord Amerika (7). Bij oude exemplaren wordt de poriënlaag strokleurig. De zwam kan een diameter van 3 tot 10 cm bereiken, maar wordt meestal niet groter dan 6 a 7 cm. Het hoedoppervlak is helderbruin, kaneelkleurig en voelt fluwelig aan. De steel heeft dezelfde kleur als de hoed of een iets lichtere tint. Er bestaan twee vormen van de paddenstoel: een vorm met dikke steel (die van binnen van kamertjes voorzien en dus plaatselijk hol is), en een vorm met een meer slanke steel (2). In Zuidhorn hebben we alleen de slanke vorm gevonden. Kaneelboleten leven samen met eiken (4,9,10), hoewel er voor Galicië en Portugal een ondersoort met een afwijkend uiterlijk is beschreven die voorkomt in dennenbossen in de duinen (1). Volgens anderen gaat het daarbij niet om een ondersoort, maar een aparte soort die Gyroporus amophilus (of valse kaneelboleet) moet heten (2). De gastheerbomen leveren suikers aan de paddenstoel en de paddenstoel levert water en mineralen aan de boom. Beide partners hebben voordeel van deze verbintenis. Het mycelium van kaneelboleten schijnt bij eiken dikwijls aanwezig te zijn maar slechts zelden vruchtlichamen te vormen. Het betreft dan oude eiken; in jonge aanplant komt de soort niet voor (6).

Gyroporus betekent "met ronde poriën". Castaneus betekent "kastanje-achtig"; dit verwijst naar de kastanjebruine kleur. In het buitenland wordt de kaneelboleet meestal kastanjeboleet genoemd. Men heeft voorgesteld om de kaneelboleet in drie verschillende soorten op te splitsen: Gyroporus castaneus s.s., Gyroporus heterosporus en Gyroporus microsporus (4). Dit voorstel schijnt niet algemeen te zijn aanvaard.

Van kaneelboleten wordt beweerd dat ze eetbaar zijn en aangenaam smaken, maar dit wordt door anderen betwist. Volgens sommige auteurs is hij zelfs giftig (4). Dat laatste geldt zeker voor Gyroporus amophilus (of Gyroporus castaneus var. amophilus), de “valse kaneelboleet” (2). In meerdere landen (o.a. Noorwegen en de Russische Federatie) staat Gyroporus castaneus op de Rode Lijst en is het verzamelen ervan verboden. Ook in Duitsland wordt hij beschouwd als een zeer zeldzame soort (2). De paddenstoel is in Nederland met uitsterven bedreigd en verdient bescherming (8).

1. Castro ML, Freire L (1989) Gyroporus castaneus (Bull.: Fr.) Quél. var. amophilus Castro & Freire, var. nov. Anales Jardín Botánico de Madrid 45:549.
2. Graebner H u.ä. (z.j.) Hasen-Röhrling. Webdocument op de.wikipedia.org.
3. Gyroporus castaneus. Webdocument op en.wikipedia.org.
4. Heinemann P, Rammeloo J (1979) Observations sur Gyroporus castaneus s.l. Bull Jardin Bot Nat Belg 49:435-447.
5. Kaneelboleet. Webdocument op www.natuurlexicon.be.
6. Koide RT, Xu B, Sharda J, Lekberg Y, Ostiguy N (2006) Evidence of species interactions within an ectomycorrhizal fungal community. New Phytol 165:305-316.
7. Murrill WA (1913) Illustrations of Fungi XIII. Mycologia 5:1-5.
8. Noordeloos M. Gyroporus, de indigoboleet en kaneelboleet in Nederland. Webdocument op www.entoloma.nl.
9. Watling R (1997) Myco-ecology in Scotland. Bot J Scotl 49:357-366.
10. Watling R (2005) The fungi of Scottish Western oakwoods. Bot J Scotl 57:155-165.