De kaneelkleurige melkzwam is een algemeen voorkomende paddenstoel, die in nauwe samenwerking (ectomycorrhiza) leeft met verschillende soorten eiken, vooral de zomereik (Quercus robur) (6,11). De hoed kan een doorsnee van 4 tot 9 centimeter krijgen en heeft een roodbruine "kaneelkleur". De aanblik is weersafhankelijk: bij regen donker en glanzend, bij langdurige droogte bleek en mat. Ook bij veroudering kan de hoedhuid verbleken. Karakteristiek zijn vage, donkerder getinte, concentrische ringen aan de bovenzijde. De hoedrand is aanvankelijk ingerold en blijft ook bij oudere exemplaren nog lange tijd omgebogen. De plaatjes aan de onderzijde van de hoed lopen enigszins af langs de steel. Bij jonge exemplaren zijn ze bleekbruin, bij oudere exemplaren donkerder bruin van kleur. De steel is vrij fors, 5 tot 7 cm lang en 0.5 cm tot 1 cm dik, en heeft dezelfde kleur als het hoedoppervlak. Het mycelium van de paddenstoel is in staat om dood plantaardig materiaal af te breken, daaruit allerlei voedingsstoffen (zoals stikstof, fosfor, en aminozuren) vrij te maken en die naar de gastheerboom te transporteren. In tegenstelling tot andere mycorrhiza-paddenstoelen gebeurt dit bij de kaneelkleurige melkzwam vooral in het voorjaar, en minder sterk in het najaar (1-3). De paddenstoel kan zowel bij jonge als oude bomen voorkomen, maar heeft een voorkeur voor eiken van "middelbare leeftijd" (5).

De genusnaam Lactarius betekent "melkgevend". Dit heeft betrekking op het witte melksap dat uit de plaatjes komt wanneer deze beschadigd worden. De soortnaam quietus betekent "rustig". Dit slaat op de "rustige" kleur van de soort, waardoor hij tussen bruine herfstbladeren niet opvalt. Agaricus quietus, Galorrheus quietus, en Lactifluus quietus zijn synoniemen van Lactarius quietus (7).

De kaneelkleurige melkzwam wordt beschouwd als een eetbare maar weinig smakelijke paddenstoel (6). In de meeste boeken wordt gezegd, dat hij mild van smaak is. Bij kort proeven is dat ook zo, maar wanneer men een stukje hoedvlees voor langere tijd in de mond houdt (1 minuut of meer) begint het scherp te smaken. De scherpe smaak berust op de vorming van sesquiterpenen (isovelleral en isovellerol) uit sesquiterpeen-esters door de werking van esterases (10). Deze plantenstoffen smaken bitter en zijn mutageen. Japanse onderzoekers hebben uit de kaneelkleurige melkzwam een onbekend aminozuur geïsoleerd, dat in de natuur nog niet eerder was aangetroffen (4). De geur van de paddenstoel is onaangenaam. Volgens Amerikaanse mycologen ruikt hij naar bedwantsen en volgens Belgische onderzoekers naar gebruikt frietvet. Aangezien wij nog nooit bedwantsen of overjarig frietvet geroken hebben, kunnen we dit niet bevestigen. Oude vruchtlichamen fungeren als voedselbron voor springstaarten (9).