Paarssteelschijnridderzwam
(Lepista saeva)




Het mycelium van
de paarssteelschijnridderzwam leeft van de afbraak van dood
plantaardig materiaal (5).
De paddenstoel
schijnt een voorkeur te hebben voor kalkrijk grasland (6) en
stikstofminnend te zijn, daarom verschijnt hij onder andere op
vloedmerken in kwelders (3,9,10), maar hij kan
ook in broekbossen voorkomen (2). Wij vonden hem op een
omgewoeld,
vochtig, door bomen beschaduwd stukje grond in een park, dat wordt
begraasd door Schotse hooglanders, te midden
van koeienvlaaien. De
vruchtlichamen verschijnen meestal niet alleen, maar in groepjes of in
heksenkringen (5,7). In
de Provinciale Zeeuwse Courant werd de paarssteelschijnridderzwam
eens omschreven als "een grote plaatjeszwam met een vettige, bruine
hoed en
een korte, buikige, dieppaarse steel" (4). De hoed van de
vruchtlichamen kan inderdaad een doorsnee van wel 15 centimeter hebben
(1) en hij is grijsbruin tot beige van kleur (6). Volgens de PZC is het
een
paddenstoel van de vroege
winter, maar wij vonden hem al op 8 oktober. En onze
paddenstoelen hadden geen dieppaarse, maar eerder een grijswitte
of bleekbruine steel met vleugjes paars (1). Dat kan
veroorzaakt
zijn door het feit dat wij oude, volgroeide vruchtlichamen hebben
bekeken
(5). Het oppervlak van de steel is ruw vezelig. De plaatjes aan de
onderzijde van de hoed staan dicht opeen en zijn creme of lichtbruin
van kleur, soms ook een klein beetje roze of lila (5,8).
Naam
Clitocybe
saeva, Agaricus personatus, Agaricus anserinus, Tricholoma personatum,
Tricholoma saevum,
Rhodopaxillus saevus, Melanoleuca rudericola, Tricholoma rudericola, en
Rhodopaxillus personatus
zijn synoniemen van Lepista
saeva (1,6). De
genusnaam Lepista is
afkomstig uit het Latijn en betekent een "wijnkelk" of een "bokaal".
Oude exemplaren kunnen aan de bovenzijde hol worden en op een bokaal
gaan lijken. De soortnaam saeva betekent
"wilde" (5,6).
Eetbaarheid/nut
Paarssteelschijnridderzwammen
schijnen eetbaar te zijn (4,5), maar vanwege allergische
reacties
wordt de paddenstoel niet door iedereen goed verdragen (5). Hij moet
nooit rauw maar alleen in gekookte of gebakken toestand worden gegeten
(5).
Waar gevonden
Wij
hebben paarssteelschijnridderzwammen gevonden in de noordwestpunt van
het Smitpark, waar een wandelpad dat in noord-zuidrichting
loopt
uitkomt op een pad dat loopt van de sporthal naar de Poon.
Literatuur
1. Bigelow HE, Smith AH
(1969) The Status of Lepista-A
New Section of Clitocybe.
Brittonia 21:144-177.
2. Bujakiewicz A (2010)
On some agarics occurring in carr forests. Acta Mycol 45:73-89.
3. Ecomare (2015) Op
zoek naar wadpaddenstoelen. Webdocument op www.naturetoday.com.
4. Jacobusse C
(2008) Winterse paddenstoelen. Provinciale Zeeuwse Courant,
Zaterdag 19 januari, 21.
5. Lepista personata.
Webdocument op en.wikipedia.org.
6. Lepista saeva (Fr.)
P. D. Orton - Field Blewit. Webdocument op www.first-nature.com.
7.
Lilastieliger Rötelritterling, Maskierter Ritterling, Maskierter
Rötelritterling, Fleischbräunlicher Rötelritterling. Webdocument op
www.123pilze.de.
8.
Paarssteelschijnridderzwam. Webdocument op nl.wikipedia.org.
9. Paddenstoelen op
kwelders. Webdocument op www.waddenzeeschool.nl.
10. Tanchaud P (2016) Lepista saeva (Fr.)
P. D. Orton. Webdocument op www.mycocharentes.fr.
Terug naar de soortenlijst