Schubbige boschampignon (Agaricus silvaticus)
Zijaanzicht1Zijaanzicht2Bovenaanzicht
De schubbige boschampignon is, evenals alle andere champignonsoorten, een paddenstoel die leeft van de afbraak van dood plantaardig materiaal in de bodem. Hij heeft een voorkeur voor sparren-naalden, maar kan ook bij andere naaldbomen en loofbomen (eiken, beuken) verschijnen. In het laagland groeit hij vooral in parken en tuinen, in bergachtige gebieden in sparrenbossen. De grijsbruine hoed heeft in jonge toestand de vorm van een halve bol, maar spreidt zich later vlak uit. Hij kan een doorsnee van 10 cm krijgen, en is aanvankelijk bedekt met zijdeachtige vezels. Later krijgt hij bruine, vezelige schubben die niet afstaan, maar tegen de hoedhuid aanliggen. De plaatjes zijn grijs of bleekroze wanneer het vruchtlichaam nog jong is, maar worden bij het ouder worden veel donkerder: aanvankelijk bruin tot donkerbruin en uiteindelijk bijna zwart. De sporen zijn chocoladebruin. De steel van de vruchtlichamen kan bruinachtige tinten hebben en is vaak voorzien van een hangende, dunne, slappe ring en een kleine verdikking aan de basis. Het vlees is wit en verkleurt roodachtig wanneer het wordt doorgesneden [1,7,10,15]. Schubbige boschampignons komen voor in Europa, Noord Afrika, Azië en Noord Amerika (Verenigde Staten en Mexico) [1,7].

Naam
Agaricus is een oude aanduiding van een paddenstoel. De soortnaam silvaticus (of: sylvaticus) betekent "van het bos". Agaricus haemorrhoidarius wordt meestal beschouwd als een synoniem van Agaricus silvaticus, maar wordt door anderen als een aparte soort ("bloedchampignon") van de schubbige boschampignon onderscheiden [1]. Het vlees van bloedchampignons wordt bij kneuzing onmiddellijk felrood. De paddenstoel kan worden verwisseld met de knolloze boschampignon (Agaricus langei) die er veel op lijkt [10].

Eetbaarheid/nut
Schubbige boschampignons zijn goed eetbaar [7,15], maar kunnen worden verwisseld met paddenstoelsoorten die maag- en darmklachten veroorzaken [1]. In Nigeria zijn er succesvolle pogingen gedaan om schubbige boschampignons voor menselijke consumptie te kweken [11]. Van vijf onderzochte champignonsoorten was Agaricus silvaticus de soort met het hoogste gehalte aan antioxidanten [2}. Ook in een vergelijking met de rossige stekelzwam en de reuzenzwam scoorde de schubbige boschampignon qua antioxidantgehalte het hoogst [6]. Een hoog gehalte aan antioxidanten werd in een derde onderzoek bevestigd [14]. Toepassing van een zalf met 10% champignonextract leidde waarschijnlijk om die reden tot verbetering van de wondgenezing bij proefdieren [4]. Extracten van de paddenstoel bezitten bovendien interferon-achtige eigenschappen [9]. Van toevoeging van boschampignons aan het dieet zijn allerlei positieve effecten beschreven: verlaging van de glucosespiegel in het bloed en verbetering van de leverfunctie in een diermodel van diabetes [8] en bij kankerpatiënten na een darmoperatie [3], vermindering van radicaalschade bij jonge patiënten met een HIV infectie [5] en voorkoming van plaquevorming in de bloedvaten van een diermodel van atherosclerose [13]. Extracten van de paddenstoel bleken in een diermodel melanogenese te kunnen remmen en waren zelfs in hoge dosering niet toxisch. Zulke extracten kunnen daarom mogelijk worden toegepast om donkere pigmentvlekken op de menselijke huid te behandelen [12].

Waar gevonden
We hebben schubbige boschampignons in Zuidhorn op allerlei plaatsen gevonden, o.a. langs de Sportlaan en de Gast.

Literatuur
1. Agaricus silvaticus. Document op en.wikipedia.org.
2. Barros L, Falcao S, Baptista P, Freire C, Vilas-Bolas M, Ferreira ICFR (2008) Antioxidant activity of Agaricus sp. mushrooms by chemical, biochemical and electrochemical assays. Food Chemistry 111:61-66.
3. Costa Fortes R, Carvalho Garbi Novaes MR (2011) The effects of Agaricus sylvaticus fungi dietary supplementation on the metabolism and blood pressure of patients with colorectal cancer during post surgical phase. Nutr Hosp 26:176-186.
4. Da Silva GR, Franklin V, Cambui JM, De Almeida DT, Wadt NSY, Cardoso VO, Bach EE (2018) Effects of Agaricus sylvaticus (Schaeffer) extract in rats skin would healing. BJSTR 10:1-3.
5. Figueira MS, Sá LA, Vasconcelos AS, Moreira DR, Laurindo PSOC, Ribeiro DRG, Santos RS, Guzzo P, Dolabela MF, Percario S (2014) Nutritional supplementation with the mushroom Agaricus sylvaticus reduces oxidative stress in children with HIV. Can J Infect Dis Med Microbiol 25:257-264.
6. Garrab M, Edziri H, El Mokni R, Mastouri M, Mabrouk H, Douhi W (2019) Phenolic composition, antioxidant and anticholinesterase properties of the three mushrooms Agaricus silvaticus Schaeff., Hydnum rufescens Pers., and Meripilus giganteus (Pers.) Karst in Tunisia. S Afr J Bot 124:359-363.
7. Kleiner Wald-Champignon. Document op de.wikipedia.org.
8. Mascaro MB, França CM, Esquerdo KF, Lara MAN, Wadt NSY, Bach EE (2014) Effects of dietary supplementation with Agaricus sylvaticus Schaeffer on glycemia and cholesterol after streptozotocin-induced diabetes in rats. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine: 107629,
9. Munkhgerel L, Erdenechimeg N, Dumaa M, Zhang G, Odonmajig P, Regdel D (2011) Chemical and biological investigation of Agaricus silvaticus Schaeff. ex Secr. Mongolian J Chem 12:92-97.
10. O'Reilly P (2016) Agaricus sylvaticus Schaeff. - Blushing Wood Mushroom. Document op first-nature.com.
11. Orikoha EC, Dimpka SON (2021) Possible domestication of edible wild mushroom Agaricus silvaticus G.J.Keizer in Rivers State, Nigeria. Global J Agric Res 9:14-26.
12. Pavic A, Ilic-Tomic T, Glamoclija J (2021) Unravelling anti-melanogenic potency of edible mushrooms Laetiporus sulphureus and Agaricus silvaticus in vivo using the zebrafish model. J Fungi 7, 834.
13. Percario S, Odorizzi VF, Souza DRS, Pinhel MAS, Gennari JL, Gennari MS, Godoy MF (2008) Edible mushroom Agaricus sylvaticus can prevent the onset of atheroma plaques in hypercholesterolemic rabbits. Cell Mol Biol 54:OL1055-OL1061.
14. Percario S, Naufel AS, Gennari MS, Gennary JL (2009) Antioxidant activity of edible blushing wood mushroom, Agaricus sylvaticus Schaeff. (Agaricomycetideae) in vitro. Int J Med Mushrooms 11:133-140.
15. Schubbige boschampignon. Document op nl.wikipedia.org.

Terug naar de soortenlijst