De sombere knolparasolzwam is een paddenstoel die vooral groeit onder fijnsparren [10], maar soms ook verschijnt onder andere bomen in naaldbossen, gemengde bossen en loofbossen [10], of in tuinen [4]. Het mycelium leeft van de afbraak van dood plantaardig materiaal [1]. De hoed kan een doorsnee van 5 tot 15 cm krijgen [4]. Hij is roomwit tot lichtbruin van kleur en heeft een glad, bruinachtig centrum. Rond dit gladde centrum zijn dun uitstekende, omzoomde schubben aanwezig die lichtbruin tot iets donkerder bruin kunnen zijn. Bij jonge vruchtlichamen is de hoed nog gesloten, waardoor de paddenstoel eruit ziet als een trommelstok. Later spreidt de hoed zich uit en krijgt aanvankelijk de vorm van een halve bol om tenslotte afgeplat te worden. De steel van de paddenstoel is 8 tot 15 cm lang, 1 tot 2 cm dik, en creme tot okerkleurig. De steelvoet is verdikt, en de steel is voorzien van een dikke, dubbele en omzoomde, wollige, beweegbare ring [7,9]. Het vlees van de paddenstoel verkleurt bij beschadiging (net als dat van de gewone knolparasolzwam) aanvankelijk roodachtig, maar wordt daarna bruin [8]. De plaatjes aan de onderzijde van de hoed zijn wit of witachtig en staan nogal dicht op elkaar. Op de foto bovenaan rechts maken ze een gele indruk, maar die foto werd bij gelig licht tijdens onweersachtig weer gemaakt. Sombere knolparasolzwammen komen voor in Europa en in het westen van Noord Amerika (o.a. in de staat Washington) [10].

De genusnaam Chlorophyllum is afgeleid van het Griekse woord chlooros, dat "groen" en het woord phullon, dat "blad" (in dit geval: "plaatje", of "lamel") betekent. De Latijnse soortnaam olivieri zou "als een olijf" of "olijfkleurig" kunnen betekenen. In Angelsaksische landen wordt de sombere knolparasolzwam aangeduid als "Olive Shaggy Parasol", en in Duitsland wordt hij "Olivbrauner Safranschirmling" genoemd. De sombere knolparasolzwam verschilt van de gewone knolparasolzwam door het bezit van kleinere sporen en anders gekleurde schubben op het hoedoppervlak [4,6]. De sombere soort heeft grijsbruine schubjes op een slechts iets blekere grijsbruine tot olijfbruine achtergrond [4,5]. Een Oostenrijks artikel zegt: hij heeft sombere kleuren en nauwelijks contrasterende hoedschubben [3]. Lepiota olivieri, Lepiota rachodes var. olivieri en Macrolepiota rachodes f. olivieri zijn synoniemen van Chlorophyllum olivieri [2,6].

Sombere knolparasolzwammen worden beschouwd als een goed eetbare paddenstoelsoort [7,8], maar tijdens het verzamelen kunnen er onbedoeld verwante soorten worden meegenomen die ingewandsstoornissen of dodelijke vergiftigingen teweegbrengen [8]. Omdat er in het veld moeilijk onderscheid kan worden gemaakt tussen de paddenstoel en zijn giftige dubbelgangers, doet men er verstandig aan om sombere knolparasolzwammen te laten staan.

Wij hebben sombere knolparasolzwammen gevonden in het natuurgebied De Baggerputten bij Slochteren (Gr.) en in de boswachterij van Odoorn (Dr.), nabij de uitkijktoren Poolshoogte.

1. Behnke-Borowczyk J, Kwaśna H, Kokot K, Hałuszczak M, Łakomy P (2018) Abundance and diversity of fungi in oak wood. Dendrobiology 80:143-160.
2. De Kok RPJ, Vellinga EC (1998) Notulae ad Floram Agaricinam Neerlandicam - XXXII. Macrolepiota. Persoonia 17:69-79.
3. Friebes G (2013) Über die komplizierte Gruppe der Safran- und Riesenschirmlinge: Die Gattungen Chlorophyllum und Macrolepiota (mit Schlüssel). Der Tintling 4:7-27.
4. Kibby G, Henrici A (2011) Notes on British Chlorophyllum species. Field Mycology 12:89-93.
5. McAdoo B (2010) The situation with Lepiota rhacodes and its variations. MushRumors 21:6-8.
6. Vellinga EC (2001) Genus Macrolepiota, Genus Chlorophyllum. In: Noordeloos ME, Kuyper TW, Vellinga EC (eds.) Flora Agaricina Neerlandica, Volume 5, pp.64-75. Lisse: A.A.Balkema Publishers.
7. Olivbrauner Safranschirmling. Document op de.wikipedia.org.
8. Safranschirmling, Olivbrauner Safranschirmling, Dunkler Wald-Safranschirmling, Waldform-Safranschirmling. Document op 123pilzsuche.de.
9. Sombere knolparasolzwam. Document op nl.wikipedia.org.
10. Vellinga EC (2006) Chlorophyllum in Great Britain. Field Mycology 7:136-140.