De toefige labyrintzwam is een paddenstoel die groeit op begraven hout, bij houtopslagplaatsen, op gedeeltelijk verkoold hout bij brandplekken, en op houtsnippers in parken en plantsoenen (5,7,8,10). Hij kan net als de reuzenzwam in groepjes rond een stobbe of stamvoet verschijnen, maar het vruchtlichaam wordt minder groot dan dat van een reuzenzwam (maximaal 15 à 20 cm). Rozetvormige vruchtlichamen komen het meest voor, maar de verschijningsvorm van de toefige labyrintzwam is enorm variabel. Knolvormige of bloemkoolachtige vruchtlichamen, alleenstaand of in een groep, zijn ook mogelijk en kunnen in combinatie met de rozetvorm te voorschijn komen. De bovenzijde heeft een enigszins fluwelig oppervlak. De poriën aan de onderkant hebben een onregelmatige vorm. Ze zien er meestal niet uit als ronde gaatjes, maar als hoekige of kronkelige gangetjes - vandaar de naam "labyrintzwam". De paddenstoel veroorzaakt witrot, door vooral de lignine uit het hout af te breken. Hij doet dit met behulp van laccases, oxiderende enzymen die koper bevatten en voor hun werking zuurstof nodig hebben. Op allerlei vormen van stress reageert de paddenstoel door de uitscheiding van deze enzymen te verhogen (1,2,10). De labyrintzwam kan niet alleen dood hout aantasten, maar ook stamrot in levende bomen veroorzaken (3,4). De soort is warmteminnend (6)

Naam
De genusnaam Abortiporus betekent "met afgebroken (of onderbroken) poriën". De soortnaam biennis betekent "tweejarig". De reden voor deze naamgeving is onduidelijk, want de vruchtlichamen zijn in werkelijkheid éénjarig. Omdat het vlees de neiging heeft om roodachtig te verkleuren wordt de zwam in Engeland "Blushing Rosette" genoemd.

Eetbaarheid/nut
Vruchtlichamen van de toefige labyrintzwam zijn niet eetbaar. Ze zijn erg taai en ze verspreiden een gaslucht.

Waar gevonden
Toefige labyrintzwammen verschenen wel eens op houtsnippers rond een rododendronperkje langs de Boltslaan, een beschut hellinkje met zuidelijke expositie. We hebben hem ook op allerlei andere plaatsen in Zuidhorn aangetroffen, onder andere op wortels van gerooide bomen in de noordberm van de Hanckemalaan en in de westberm van de Heemskerkstraat.

Literatuur
1. Baldrian P (2004) Increase of laccase activity during interspecific interactions of white-rot fungi. FEMS Microbiol Ecol 50:245-253.
2. Cho NS, Wilkolazka AJ, Staszczak M, Cho HY, Ohga S (2009) The role of laccase from white rot fungi to stress conditions. J Fac Agr, Kyushu Univ 54:81-83.
3. Glaeser JA, Smith KT (2010) Decay fungi of oaks and associated hardwoods for Western arborists. Western Arborist, Winter 2010, 32-46.
4. Kuo M (2004) Abortiporus biennis. Document op mushroomexpert.com.
5. Perez JC . Abortiporus biennis. Document op fungipedia.org.
6. Rötender Saftwirrling. Document op natur-in-nrw.de.
7. Rötender Saftwirrling Abortiporus biennis. Document op tintling.com.
8. Shaw PJA, Butlin J, Kibby G (2004) Fungi of ornamental woodchips in Surrey. Mycologist 18:12-15.
9. Wood M, Stevens F (2011) Abortiporus biennis (Bulliard: Fries) Singer. Document op mykoweb.com.
10. Zhang GQ, Tian T, Liu YP, Wang HX, Chen QJ (2011) A laccase with anti-proliferative activity against tumor cells from a white rot fungus Abortiporus biennis. Process Biochemistry 46:2336-2340.

Terug naar de soortenlijst