Vaalroze parasolzwam

Het mycelium van de vaalroze parasolzwam leeft van de afbraak van dood plantaardig materiaal (rottend strooisel) [4]. De paddenstoel komt voor in loof- en naaldbossen op voedselrijke grond [3], en ook in tuinen waar hij dikwijls verschijnt onder heggen, op afvalhopen en op mulch. De soort lijkt een voorkeur te hebben voor verstoorde bodems [4]. In Polen werd hij in parkachtige omgeving vaak onder sleedoorns, meidoorns, braamstruiken en brandnetels aangetroffen [3]. De hoed blijft meestal klein (2 tot 4 cm) maar kan een doorsnee van 5 tot 6 cm krijgen. Het hoedoppervlak is rozerood, wijnroze of rozebruin en bij de rand crèmekleurig. De textuur van dit oppervlak kan sterk uiteenlopen: van licht vlokkig (zoals op onze foto) tot duidelijk vlokkig-geschubd of voorzien van grote, aangedrukte schubben [4]. De plaatjes aan de onderzijde van de hoed zijn crèmekleurig, en tussen de normale plaatjes staan kortere exemplaren (lamellulae) in [10]. De steel heeft ongeveer dezelfde of een iets donkerder kleur dan de hoed. Hij is naar de basis toe iets verdikt [6,13] en voorzien van onregelmatige, vezelvormige schubben [4,10] of "gordels van kleur" [1]. Vaalroze parasolzwammen komen voor in Europa, Azië en Noord Amerika [13]. De vruchtlichamen kunnen alleen of in kleine groepjes bijeen staan. Hun geur is niet sterk maar volgens een Engels artikel wel bijzonder: een paddenstoelgeur is hier gecombineerd met een fruitig aroma [4]. Volgens een ander artikel heeft de paddenstoel geen enkele geur [10], en volgens een Canadese website heeft hij een scherpe, onprettige geur! [7].

De vaalroze parasolzwam is een dodelijk giftige paddenstoel. De vruchtlichamen bevatten amatoxines, gifstoffen die ook in de groene knolamaniet (Amanita phalloides) voorkomen [6,13]. Het gehalte aan alfa-amanitine is zelfs drie tot vier keer hoger dan in de groene kn0lamaniet [12], en de vruchtlichamen bevatten ook gamma-amanitine [11,12]. Het eten van vaalroze parasolzwammen kan daarom leiden tot acuut nier- en leverfalen [4,7]. Andere mogelijke gevolgen zijn pancreatitis, chronische actieve hepatitis en gemengde polyneuropathie [2,9].

1. Blencowe C (2017) Another load of Lepiotas. Document op misidentifyingfungi.blogspot.com.
2. Diaz JH (2019) Amatoxin-containing mushroom poisonings: Species, toxidromes, treatments, and outcomes. Wilderness & Environmental Medicine 29:111-118.
3. Gierczyk B, Kujawa A, Szczepkowski A, Chachula P (2011) Rare species of Lepiota and related genera. Acta Mycologica 46:137-178.
4. Kibby G (2014) Fungal Portraits No.57: Lepiota subincarnata. Field Mycology 15:3-4.
5. Langens J (2018) Vaalroze parasolzwam Lepiota subincarnata (Lepiota josserandii). Document op zwammen.floraeuropa.eu.
6. Lepiota subincarnata. Document op en.wikipedia.org.
7. Lepiota subincarnata. Document op vanmyco.org.
8. Lepiota subincarnata J. E. Lange - Fatal Dapperling. Document op first-nature.com.
9. Mottram AR, Lazin MP, Bryant SM (2010) Lepiota subincarnata J.E. Lange Induced Fulminant Hepatic Failure Presenting with Pancreatitis. J Med Toxicol 6:155-157.
10. Razaq A, Vellinga EC, Ilyas S, Khalid AN (2013) Lepiota brunneoincarnata and L.subincarnata: distribution and phylogeny. Mycotaxon 126:133-141.
11. Sarawi S, Shi YN, Lotz-Winter H, Reschke K, Bode HB, Piepenbring M (2022) Occurrence and chemotaxonomical analysis of amatoxins in Lepiota spp. (Agaricales). Phytochemistry 195:113069.
12. Sgambelluri RM, Epis S, Sassera D, Luo H, Angelos ER, Walton JD (2014) Profiling of Amatoxins and Phallotoxins in the Genus Lepiota by Liquid Chromatography Combined with UV Absorbance and Mass Spectrometry. Toxins 6:2336-2347.
13. Vaalroze parasolzwam. Document op nl.wikipedia.org.