Vuurzwammetje (Hygrocybe miniata)



Het
vuurzwammetje is een kleine wasplaat (diameter < 4 cm) met een enorm intense
vuurrode kleur. Toch kan men de paddenstoeltjes gemakkelijk over het hoofd
zien, vanwege hun kleine afmetingen en het feit dat ze tussen mos en kruiden op
de grond verscholen kunnen zijn. De functie van de felle kleur van sommige
paddenstoelen, waaronder het vuurzwammetje, is onbekend. Mogelijk heeft deze
een signaalfunctie en beschermt het vruchtlichaam tegen betreding (5). In
Europa groeit de soort in grasland, op zandige heiden en in onbemeste wegbermen
(1,3). Op andere continenten (N.Amerika, Australië) verschijnt hij juist in
bossen (7,9). De hoed is aanvankelijk bol, maar spreidt zich later uit en
krijgt dan een ingedeukt centrum en golvende randen. De bovenzijde van de hoed
is bedekt met kleine schubjes (hoewel die er bij regenachtig weer afgespoeld
kunnen zijn). De plaatjes zijn oranje en breed aangehecht aan de steel, ze
staan vrij ver uiteen en hebben soms inkepingen. Het paddenstoeltje groeit
dikwijls in de buurt van muizenoor (Hieracium pilosella) (9), in Zuidhorn ook bij
oranje havikskruid (Hieracium aurantiacum). Het mycelium gaat mogelijk een
verbintenis aan met de wortels van deze planten (4). In Australië schijnt het
vuurzwammetje ook geassocieerd te kunnen zijn met bepaalde levermossen (8) en
in Polen met de lijsterbes (10).
Naam
Hygrocybe
betekent "vochtig hoofd", dit heeft betrekking op het doorgaans
vochtige hoedoppervlak. De soortsnaam miniata betekent niet "erg
klein" zoals op een Engelse website wordt beweerd (4), maar
"menierood". De Nederlandse naam "vuurzwammetje" heeft
betrekking op de intens rode kleur, evenals de Engelse naam "vermillion
waxcap". Wasplaat slaat op de structuur van de plaatjes aan de onderzijde
van de hoed die doet denken aan stearine of was van een kaars.
Eetbaarheid/nut
Vuurzwammetjes
schijnen eetbaar te zijn, maar vanwege hun zeldzaamheid en geringe afmetingen
mogen ze beslist niet voor consumptie verzameld worden. In Noord Amerika worden
vuurzwammetjes gegeten door grijze en bruine eekhoorns (2).
Waar
gevonden
Vuurzwammetjes
verschijnen elk najaar in groot aantal in natuurpark De Oeverlanden langs de
Fanerweg, tussen mos in schraal grasland, bij gagel en berken.
Literatuur
1. Cuesta Cuesta J, Rodríguez NS. Hygrocybe
miniata. Láminas de Hongos (webdocument).
2. Fogel R, Trappe JM (1978) Fungus consumption
(mycophagy) by small animals. Northw Sci 52:1-31.
3.
Groenendaal M (2004) De Hoornderwegberm op Texel. Coolia 47:169-172.
4.
Halbwachs H, Dentinger BTM, Detheridge AP, Karasch P, Griffith GW (2013) Hyphae
of waxcap fungi colonise plant roots. Fungal Ecol 6:487-492.
5. Houter
A (2004) Over geuren en kleuren. Coolia 47:83-85.
6. Hygrocybe miniata (Fr.) P. Kumm. - Vermillion
Waxcap. Webdocument op www.first-nature.com.
7. Kuo M
(2007) Hygrocybe miniata. Webdocument op www.mushroomexpert.com.
8. Lepp H
(2002) Mycologists and bryophytes. Australasian Mycologist 21:76-78.
9.
Milburn J a.o. Hygrocybe miniata. Webdocument op en.wikipedia.org.
10. Ronikier A, Borgen T (2010) Notes on Hygrocybe
subsection squamulosae from Poland.
Pol Bot J 55:209-215.
Terug naar de soortenlijst