Wilgenschorsschijfje (Diatrype bullata)

Het wilgenschorsschijfje is een
schimmel die leeft op dode takken van wilgen (vooral geoorde wilg, Salix aurita,
boswilg, Salix caprea,
en grauwe wilg, Salix
cinerea, [2,5,10]), in vochtig terrein (broekbossen,
wilgenstruwelen, grienden).
De vruchtlichamen groeien uit het hout en breken door de
schors
heen. Ze zijn plat kussenvormig, hebben een langwerpige, min of meer
veelhoekige of ronde vorm, een bruinzwart, poederig oppervlak
en
een doorsnee van 4 tot 8 mm. Op het oppervlak
zijn kleine
putjes zichtbaar (doorsnee 0,2 tot 0,4 mm) [12], de openingen van peritheciën,
peervormige orgaantjes waaruit de sporen worden afgegeven [2]. Bij
volgroeide exemplaren is er nog een omkrullend schorsrandje zichtbaar
[2]. Van de soort is bekend dat hij niet alleen in Europa maar ook in
Aziatisch Rusland, Noord Amerika en Nieuw Zeeland voorkomt [12]. In
Noorwegen komt hij voor tot in het hoge noorden, waar hij
groeit op takken van de zwarte wilg (Salix nigricans)
[9]. Het wilgenschorsschijfje is de enige schorsschijfjessoort die op
wilgenhout groeit [2]. Buiten Nederland kan het in zeldzame gevallen
ook op takken van esdoorns en elzen worden aangetroffen [4,7,8].
Naam
De
genusnaam
Diatrype is
afgeleid van het Griekse werkwoord diatripoo,
dat "doorboren" betekent. De vruchtlichamen van het
wilgenschorsschijfje breken door de schors heen. De Latijnse soortnaam bullata betekent
"gerimpeld", "geplooid" of "met knobbels". Sphaeria bullata en
Diatrype macounii
zijn synoniemen van Diatrype
bullata [9]. Verwantschappen
binnen de familie van de schorsschijfjes zijn onderzocht met
moleculair-biologische technieken [1,6] en op grond van microscopisch
onderzoek van de asci [3].
Eetbaarheid/nut
Vruchtlichamen van het
wilgenschorsschijfje zijn voor mensen volstrekt oneetbaar. Volwassen
nevelvlekboktorren (Leiopus
nebulosus) en breedschildschorswantsen (Aneurus avenius)
kunnen ze wel aanvreten en zich ermee voeden [8,10]. Oude
vruchtlichamen kunnen ook worden aangetast door verschillende andere
soorten van pyrenomyceten
(kernzwammen) [11].
Waar gevonden
Van
een gevallen tak van een wilg in een vochtig bosperceeltje ten noorden
van Heemskerkstraat 24, dichtbij een waterloop, maakten
we bovenstaande foto.
Literatuur
1.
Acero FJ, González V, Sánchez-Ballesteros J, Rubio, Checa J, Bills GF,
Salazar O, Platas G, Peláez F (2004) Molecular phylogenetic studies on
the Diatrypaceae
based on rDNA-ITS sequences. Mycologia 96:249-259.
2. Arnolds E, Chrispijn
R, Enzlin R (2014) Wilgenschorsschijfje Diatrype bullata.
In: Ecologische Atlas van de Paddenstoelen van Drenthe, deel 2,
p.286-287.
3. Carmarán CC, Romero
AI, Giussani LM (2006) An approach towards a new phylogenetic
classification in Diatrypaceae.
Fungal Diversity 23:67-87.
4. Diatrype bullata
(Hoffm.: Fr.) Fr. Wilgeschorsschijfje. Tekst uit het Overzicht van de
Paddestoelen in Nederland (1995), geplaatst op verspreidingsatlas.nl.
5. Dietrich W (2019)
Beitrag zur Kenntnis von Pflanzen und Pilzen eines aufgelassenen
Marmorbruches bei
Hammerunterwiesenthal. Sächsische Floristische Mitteilungen 21:79-105.
6. Dissanayake AJ,
Shang QJ, Chi MF, Hyde KD, Liu JK (2025) Insights into the taxonomy and
phylogeny of Diatrypaceae.
Fungal Diversity, doi.org/10.1007/s13225-025-00563-0.
7. Görke C, Lotz-Winter
H (2015) Reflexionen zur Gattung Diatrype
in Deutschland. Südwestdeutsche Pilzrundschau 51:40-45.
8. Goßner M, Engel H,
Blaschke M (2007) Factors determining the occurrence of Flat Bugs (Aradidae) in beech
dominated forests. Waldoekologie online 4:59-89.
9. Mathiassen G (1989)
Some corticolous and lignicolous Pyrenomycetes
s.lat. (Ascomycetes) on Salix in Troms,
N.Norway. Sommerfeltia 9:1-100.
10. Michalcewicz J
(2002) Feeding of adults of Leiopus
nebulosus (L.) (Coleoptera:
Cerambycidae) on fruit-bodies of the fungus Diatrype bullata
(Hoffm.: Fr.) Tul. (Ascomycotina:
Sphaeriales). Wiadomości Entomologiczne 21:19-22.
11. Stoykov DY,
Alvarado P (2023) Overview of Xylariales
(Ascomycota) in Bulgaria. Phytologia Balcanica 29:321-332.
12.
Wilgenschorsschijfje. Document op nl.wikipedia.org.
Terug naar de soortenlijst