Wilgenschorsschijfje (Diatrype bullata)
Wilgensschorsschijfje
Het wilgenschorsschijfje is een schimmel die leeft op dode takken van wilgen (vooral geoorde wilg, Salix aurita, boswilg, Salix caprea, en grauwe wilg, Salix cinerea, [2,5,10]), in vochtig terrein (broekbossen, wilgenstruwelen, grienden). De vruchtlichamen groeien uit het hout en breken door de schors heen. Ze zijn plat kussenvormig, hebben een langwerpige, min of meer veelhoekige of ronde vorm, een bruinzwart, poederig oppervlak en een doorsnee van 4 tot 8 mm. Op het oppervlak zijn kleine putjes zichtbaar (doorsnee 0,2 tot 0,4 mm) [12], de openingen van peritheciën, peervormige orgaantjes waaruit de sporen worden afgegeven [2]. Bij volgroeide exemplaren is er nog een omkrullend schorsrandje zichtbaar [2]. Van de soort is bekend dat hij niet alleen in Europa maar ook in Aziatisch Rusland, Noord Amerika en Nieuw Zeeland voorkomt [12]. In Noorwegen komt hij voor tot in het hoge noorden, waar hij groeit op takken van de zwarte wilg (Salix nigricans) [9]. Het wilgenschorsschijfje is de enige schorsschijfjessoort die op wilgenhout groeit [2]. Buiten Nederland kan het in zeldzame gevallen ook op takken van esdoorns en elzen worden aangetroffen [4,7,8].

Naam
De genusnaam Diatrype is afgeleid van het Griekse werkwoord diatripoo, dat "doorboren" betekent. De vruchtlichamen van het wilgenschorsschijfje breken door de schors heen. De Latijnse soortnaam bullata betekent "gerimpeld", "geplooid" of "met knobbels". Sphaeria bullata en Diatrype macounii zijn synoniemen van Diatrype bullata [9]. Verwantschappen binnen de familie van de schorsschijfjes zijn onderzocht met moleculair-biologische technieken [1,6] en op grond van microscopisch onderzoek van de asci [3].

Eetbaarheid/nut
Vruchtlichamen van het wilgenschorsschijfje zijn voor mensen volstrekt oneetbaar. Volwassen nevelvlekboktorren (Leiopus nebulosus) en breedschildschorswantsen (Aneurus avenius) kunnen ze wel aanvreten en zich ermee voeden [8,10]. Oude vruchtlichamen kunnen ook worden aangetast door verschillende andere soorten van pyrenomyceten (kernzwammen) [11].

Waar gevonden

Van een gevallen tak van een wilg in een vochtig bosperceeltje ten noorden van Heemskerkstraat 24, dichtbij een waterloop, maakten we bovenstaande foto.

Literatuur
1. Acero FJ, González V, Sánchez-Ballesteros J, Rubio, Checa J, Bills GF, Salazar O, Platas G, Peláez F (2004) Molecular phylogenetic studies on the Diatrypaceae based on rDNA-ITS sequences. Mycologia 96:249-259.
2. Arnolds E, Chrispijn R, Enzlin R (2014) Wilgenschorsschijfje Diatrype bullata. In: Ecologische Atlas van de Paddenstoelen van Drenthe, deel 2, p.286-287.
3. Carmarán CC, Romero AI, Giussani LM (2006) An approach towards a new phylogenetic classification in Diatrypaceae. Fungal Diversity 23:67-87.
4. Diatrype bullata (Hoffm.: Fr.) Fr. Wilgeschorsschijfje. Tekst uit het Overzicht van de Paddestoelen in Nederland (1995), geplaatst op verspreidingsatlas.nl.
5. Dietrich W (2019) Beitrag zur Kenntnis von Pflanzen und Pilzen eines aufgelassenen Marmorbruches bei Hammerunterwiesenthal. Sächsische Floristische Mitteilungen 21:79-105.
6. Dissanayake AJ, Shang QJ, Chi MF, Hyde KD, Liu JK (2025) Insights into the taxonomy and phylogeny of Diatrypaceae. Fungal Diversity, doi.org/10.1007/s13225-025-00563-0.
7. Görke C, Lotz-Winter H (2015) Reflexionen zur Gattung Diatrype in Deutschland. Südwestdeutsche Pilzrundschau 51:40-45.
8. Goßner M, Engel H, Blaschke M (2007) Factors determining the occurrence of Flat Bugs (Aradidae) in beech dominated forests. Waldoekologie online 4:59-89.
9. Mathiassen G (1989) Some corticolous and lignicolous Pyrenomycetes s.lat. (Ascomycetes) on Salix in Troms, N.Norway. Sommerfeltia 9:1-100.
10. Michalcewicz J (2002) Feeding of adults of Leiopus nebulosus (L.) (Coleoptera: Cerambycidae) on fruit-bodies of the fungus Diatrype bullata (Hoffm.: Fr.) Tul. (Ascomycotina: Sphaeriales). Wiadomości Entomologiczne 21:19-22.
11. Stoykov DY, Alvarado P (2023) Overview of Xylariales (Ascomycota) in Bulgaria. Phytologia Balcanica 29:321-332.
12. Wilgenschorsschijfje. Document op nl.wikipedia.org.

Terug naar de soortenlijst