De witte russula is een grote paddenstoel (hoeddoorsnee 5 tot 18 centimeter) die in nauwe samenwerking (ectomycorrhiza) leeft met verschillende boomsoorten (vooral eiken, beuken en haagbeuken - minder vaak hazelaars, meidoorns, linden of fijnsparren ). De hoed is wit, maar omdat hij in uitgespreide toestand uit de grond komt en daarbij bladeren, takjes, en steentjes omhoog drukt ziet hij er dikwijls gepokt en gemazeld uit. In Duitsland wordt hij daarom "Erdschieber" genoemd (4). Bij veroudering verkleurt het hoedoppervlak van wit via geelbruin tot bruin.

Naam
De genusnaam Russula betekent "roodachtig". Op de witte russula is dit niet van toepassing. De Latijnse soortnaam delica betekent "van de moederborst afgenomen" of "gespeend". Deze naam heeft betrekking op het feit dat de paddenstoel lijkt op het schaapje (Lactifluus vellereus), maar in tegenstelling tot het schaapje bij beschadiging geen melksap afgeeft (5). Volgens een Duitse Wikipedia pagina zou de naam delica verband houden met het tranen van de lamellen bij vochtig weer (4), maar deze verklaring is niet aannemelijk.

Eetbaarheid/nut
In West Europa wordt de witte russula beschouwd als een bittere, scherp smakende en daardoor oneetbare paddenstoel (5). In Thailand (3) en China (7) geldt hij echter als een eetbare soort. Mogelijk is er een smaakverschil tussen Europese en Aziatische vruchtlichamen, of Aziaten hebben andere culinaire voorkeuren dan Europeanen. De scherpe smaak berust op de aanwezigheid van sesquiterpeen-esters, die bij beschadiging van de paddenstoel door enzymen gehydrolyseerd worden tot sesquiterpenen. De structuur van sommige van deze verbindingen en van verwante plantenstoffen is vastgesteld (1,2,6). De vruchtlichamen bevatten ook een lectine met tumorgroei- en virusremmende eigenschappen (7).

Waar gevonden
Wij hebben witte russula's enkele malen aangetroffen in de oostberm van de Gast, bij de villa Arnichem, onder zomereiken.

Literatuur
1. Clericuzio M, Fu J, Pan F, Pang Z, Sterner O (1997) Structure and absolute configuration of protoilludane sesquiterpenes from Russula delica. Tetrahedron 53:9735-9740.
2. Clericuzio M, Pan F, Han F, Pang Z, Sterner O (1997) Stearoyldelicone, an unstable protoilludane sesquiterpenoid from intact fruit bodies of Russula delica. Tetrahedron Lett 38:8237-8240.
3. Duanghaklang P (1998) Growth conditions, physical and chemical characterization of Russula delica Fr. Proc 24th Congr Sci Technol Thailand, Bangkok, p.728-729.
4. Papi J u.Ä. Gemeiner Weiß-Täubling. Document op de.wikipedia.org.
5. Russula delica Fr. - Milk White Brittlegill. Document op first-nature.com.
6. Yaoita Y, Ono H, Kikuchi M (2003) A new norsesquiterpenoid from Russula delica Fr. Chem Pharm Bull 51:1003-1005.
7. Zhao S, Zhao Y, Li S, Zhao J, Zhang G, Wang H, Ng TB (2010) A novel lectin with highly potent antiproliferative and HIV-1 reverse transcriptase inhibitory activities from the edible wild mushroom Russula delica. Glycoconj J 27:259-265.